رابطه سرمایه انسانی بهداشت و رشد اقتصادی در کشورهای اوپک (OPEC)

مقدمه: سرمایه انسانی نقش مهمی در توسعه اقتصادی پایدار ایفا می‌کند. سرمایه انسانی دربردارنده‌ی شاخص‌هایی مانند تحصیلات، بهداشت، آموزش، مهاجرت، و سایر سرمایه‌گذاری‌هایی است که موجب افزایش بهره‌وری می‌گردد. اگرچه تحقیقات زیادی در مورد ارتباط بین آموزش، به عنوان یک شاخص سرمایه انسانی، و رشد اقتصادی انجام شده اما توجه کمی به نقش سرمایه انسانی بهداشت شده است. روش پژوهش: در این مقاله رابطه بین درآمد ناخالص سرانه و مخارج بهداشتی با استفاده از تحلیل‌های آزمون ریشه واحد، هم‌جمعی و تخمین‌زن بلند مدت مبتنی بر داده‌های تابلویی برای کشورهای عضو اوپک طی دوره 2009 – 1995 بررسی شده است. یافته‌ها: بین کشورهای عضو اوپک، کشورهای با درآمد سرانه بالاتر) مانند قطر، امارات متحده و کویت( مخارج بهداشتی سرانه بیشتری دارند. سهم مخارج بهداشتی از تولید ناخالص داخلی در ایران 86/4 درصد است. اگرچه این سهم از متوسط کشورهای عضو اوپک )81/3 درصد( بالاتر است اما در مقایسه با کشورهای توسعه یافته ) بیشتر از 12 درصد( رضایت‌بخش نیست. نتایج حاصل از مدل تخمین زده شده نشان‌دهنده یک رابطه مثبت بین مخارج بهداشتی و رشد اقتصادی است بطوریکه با یک درصد افزایش در مخارج بهداشتی، تولید ناخالص سرانه به اندازه 06/0 درصد افزایش می‌یابد. هم‌چنین مجموع اثر آموزش و بهداشت بر رشد درآمد سرانه بیش از 26/0 درصد است درحالیکه اثر سرمایه فیزیکی بر رشد درآمد سرانه حدود 14/0 درصد است. نتیجه‌گیری: سلامت و بهداشت بایستی بعنوان یک اولویت مد نظر سیاست‌گذاران قرار گیرد. در حقیقت، مخارج بهداشتی یک سرمایه‌گذاری بلندمدت، و نه یک هزینه، محسوب می‌شود. افزایش بودجه بخش بهداشت، بهبود خدمات بهداشتی و تخصیص بیشتر منابع به سرمایه انسانی می‌تواند موجب افزایش رشد اقتصادی شود. کلید واژه‌ها: سرمایه انسانی بهداشت، تولید ناخالص داخلی سرانه، داده‌های تابلویی، اوپک، روش گشتاورهای تعمیم‌یافته